Dokocanie – czyli życie z kilkoma kotami – to temat pełen możliwości, ale i pułapek. Jeśli podejdziesz do niego z otwartą głową, odpowiedzialnie i z dbałością o środowisko kotów, szanse na sukces są realne. Przeczytaj artykuł.
Co to znaczy „dokocanie”?
Termin „dokocanie” używam jako potoczne określenie sytuacji, gdy w domu zamieszkuje więcej niż jeden kot – nie tylko dwa, ale czasem trzy, cztery lub więcej. Chodzi zarówno o przyjęcie kolejnego kota do domu, w którym już jest kot rezydent, jak i o sprawienie, by dwa lub więcej kotów żyło razem w zgodzie. Ważne: nie chodzi o „wielką miłość od pierwszego spojrzenia”, ale o tolerancję, akceptację i komfort współistnienia.
Za i przeciw posiadania kilku kotów
Poniżej lista najważniejszych korzyści i wyzwań związanych z życiem w wielokocim domu – pomoże Ci podjąć decyzję świadomie.
Za:
- Towarzystwo – dla kota bycie jedynakiem nie zawsze znaczy „lepiej”. W odpowiednich warunkach drugi (lub trzeci) kot może być partnerem do zabawy i towarzyszem.
- Zwiększenie aktywności – gdy kot ma drugiego kota, częściej się bawi, więcej się porusza, co sprzyja zdrowiu.
- Bogatsze środowisko – różne charaktery kotów mogą się uzupełniać, jeśli dobrze je wprowadzimy.
- Satysfakcja opiekuna – obserwowanie, jak koty współistnieją, może być źródłem radości i dumy.
Przeciw:
- Ryzyko konfliktów – różnice charakteru, dominacja, zazdrość mogą prowadzić do agresji, znaczenia moczem, stresu. Badania wskazują, że w gospodarstwach wielokocich częściej obserwuje się problemy behawioralne.
- Większe wymagania środowiskowe – więcej kocich misek, kuwety, drapaków, więcej przestrzeni (zarówno poziomej, jak i pionowej).
- Więcej stresu dla opiekuna – obserwowanie sygnałów napięcia, konieczność interweniowania, więcej sprzątania, więcej wydatków.
- Nie gwarantuje „idealnej paczki” – nie każdy dobór kotów się uda, nawet przy dobrych warunkach.
Warunki środowiskowe mają ogromne znaczenie
Można mieć dwa, trzy lub więcej kotów, ale jeśli środowisko będzie „ciasne”, bez własnej przestrzeni dla każdego kota, bez wystarczającej liczby kuwet/drapaków, sytuacja może być stresogenna.
Co zapewnić:
- Dla każdego kota (lub więcej) oddzielne miski na jedzenie i wodę, kuwety (najlepiej liczba = koty + 1) i miejsca odpoczynku.
- Przestrzeń pionową – półki, drapaki wysokie, schody dla kota, miejsca, z których może obserwować świat „z góry” (koty czują się bezpieczniej, gdy mają opcję wspięcia się).
- Strefy wyciszenia – koty potrzebują „swojego kąta”, w którym mogą się ukryć lub odpocząć bez kontaktu z innymi kotami lub ludźmi.
- Rozmieszczenie zasobów: kuwety, miski i miejsca odpoczynku najlepiej rozłożyć w różnych miejscach domu, a nie wszystkie w jednym „kocim centrum”. Dzięki temu zmniejszamy ryzyko rywalizacji.
- Obserwacja sygnałów stresu – np. zbyt częste mycie się, agresja, unikanie kontaktu, znaczenie moczem poza kuwetą. Jeśli pojawiają się, środowisko trzeba skorygować.
Jeśli te warunki są spełnione, to szansa na udane życie wielu kotów w jednym domu znacznie wzrasta.
Proces zapoznawania kotów – krok po kroku
Wprowadzenie nowego kota do domu, w którym już mieszka kot, to moment kluczowy. Warto przejść przez przemyślany proces, by zwiększyć prawdopodobieństwo sukcesu. Oto etapy, które polecam:
- Przygotowanie osobnej przestrzeni: Nowy kot spędza kilka dni lub nawet tygodni w osobnym pokoju („safe-room”) wyposażonym w kuwety, miskę, legowisko, coś znanego mu z wcześniejszego miejsca („comforter”).
- Wymiana zapachów: Można przekładać legowisko, albo delikatnie pocierać nowego kota ręcznikiem i wprowadzić zapach do części rezydenta – by koty przyzwyczaiły się do wzajemnego zapachu.
- Spotkania „za drzwiami”: Po pewnym czasie można umożliwić kotom wzrokowe, powąchowe, kontrolowane spotkania przez drzwiczki lub bramki – bez bezpośredniego kontaktu.
- Pierwsze wspólne chwile: Gdy oba koty wydają się spokojne, można pozwolić na krótkie wspólne przebywanie w jednym pomieszczeniu – najlepiej podczas zabawy, gdy są zajęte, lub gdy jedzą w osobnych miseczkach.
- Stopniowe zwiększanie czasu wspólnego: Zwiększaj czas razem, obserwuj zachowania – czy nie ma sygnałów stresu lub agresji.
- Gotowość na cofnięcie: Jeśli jeden z kotów okazuje się zbyt zestresowany, trzeba cofnąć się o krok – np. ponownie zapewnić osobna strefę i odczekać.
Proces może trwać od kilku dni do kilku tygodni czy miesięcy – wszystko zależy od indywidualnych charakterów kotów.
Tolerancja, akceptacja – nie „wielka miłość”
Bardzo ważna sprawa: nie należy oczekiwać, że wszystkie koty w jednym domu będą „przyjaciółmi na zawsze”, będą lizać się nawzajem i spać razem w wiecznej harmonii. W praktyce często wystarczy, że zaakceptują swoją obecność – będą tolerować siebie nawzajem, unikając agresji, będą miały własny teren i mogą nawet nie spędzać razem dużo czasu.
Badania sugerują, że kluczowe są relacje między kotami i jak czują się one w domu, a nie sama liczba kotów. W jednym badaniu stwierdzono, że życie w gospodarstwie wielokocim samo w sobie nie było czynnikiem ryzyka w kwestiach zdrowia i zachowania – natomiast jeśli relacje były pełne konfliktu, ryzyko wzrastało.
Dlatego: celem powinno być zapewnienie warunków, w których koty mogą być obok siebie bez permanentnego stresu, a nie wymuszanie „kot-przyjaciel”.
Gdy koty potrafią ze sobą współistnieć, wspólna pielęgnacja jest naturalnym sygnałem zaufania.
Czy może się nie udać? I co wtedy?
Tak – dokocanie może się nie udać. Oto scenariusze i co wówczas można zrobić:
Gdy pojawiają się problemy:
- Stałe agresywne zachowania (syczenie, gonienie, pogryzienia).
- Jeden z kotów przestaje korzystać z kuwety lub zaczyna znaczyć moczem.
- Jeden kot przestaje jeść, ukrywa się, miewa problemy zdrowotne wynikające ze stresu.
- Koty unikają siebie nawzajem, nie wspólnie przebywają, jeden dominuje.
Co wtedy zrobić:
- Cofnąć – cofnąć się w procesie zapoznawania, przywrócić osobną strefę.
- Skonsultować się z behawiorystą kocim lub lekarzem weterynarii – mogą być potrzeba interwencje.
- Zwiększyć zasoby każdego kota: więcej kuwet, misek, przestrzeni.
- Rozważyć, czy ten konkretny zestaw kotów naprawdę „pasuje” do siebie – czasem są różnice charakterów, których nie da się w pełni „wytrenować”. Wówczas należy rozważyć inne rozwiązanie (np. oddzielenie na stałe lub nawet znalezienie nowego domu jednemu z kotów — choć to zawsze ostateczność).
Pamiętać, że ciągły stres dla kota to też kwestia dobrostanu – jeśli kot „nie daje rady”, dokocanie może mu bardziej szkodzić niż pomagać.